Nasze atrakcje

Przy drodze krajowej nr 11, między Szczecinkiem a Koszalinem, kilkanaście tysięcy lat temu cofający się lodowiec, pozostawił po sobie przepiękne, szmaragdowe jezioro. Kiedy później osiedlili się tam ludzie budując gród warowny, służyło im niezliczonym bogactwem olbrzymich szczupaków, dorodnej siei i tłustej sielawy. Minęły tysiąclecia. Ludzie gdzieś wywędrowali, a grodzisko porosło mroczną puszczą. Kolejni przybysze odzyskawszy dawne ziemie nazwali wodę jeziorem Wierzchowo. I tak jest do dzisiaj.

W obecnym kształcie akwen ma powierzchnię 721 ha, jest głęboki na 26 metrów, a długość jego urozmaiconej linii brzegowej wynosi 30 km. Jak widać, dla współczesnych wędkarzy miejsca całkiem sporo.

Jezioro jest niezwykle cennym obiektem przyrodniczym z uwagi na występujące tu skupiska bardzo rzadkich i chronionych roślin m. in. lobelii jeziornej, poryblinu, spotykane gatunki ptaków wodnych, zamieszkujące toń wodną chronione dwa gatunki raków: szlachetny i błotny. Stąd akwen znalazł się na liście obszarów chronionych Natura 2000.

Do bardzo ważnych zadań Gminy Szczecinek, aktualnego dzierżawcy jeziora, należy przede wszystkim podejmowanie działań zmierzających do zatrzymania postępującego procesu eutrofizacji zbiornika poprzez zahamowanie dopływu biogenów do wody (budowa oczyszczalni) oraz rozbudowę infrastruktury turystyczno-wędkarskiej w sposób zgodny z założeniami planów ochronnych. Celem Gminy jest także udostępnienie jeziora jak najszerszej rzeszy miłośników wędkowania, ponieważ ryby w jeziorze jest bardzo dużo, a niektórych gatunków nawet za dużo. Zachęcamy wędkarzy do korzystania z odnawialnych zasobów przyrody w postaci smacznego, zdrowego i nieskażonego żadną chemią bogactwa ichtiofauny. Poniżej krótka charakterystyka gatunków ryb występujących w jeziorze Wierzchowo:

Szczupak

Ta ryba występuje w większości polskich jezior i rzek. Jednak nie wszędzie można spotkać tak duże okazy jak w jeziorze Wierzchowo. O złowieniu metrowej ryby tego gatunku dość często meldują wędkarze na początku sezonu spinningowego oraz po jesiennych przymrozkach. Podwodne górki, kiedy już porosną olbrzymią rdestnicą, są doskonałym schronieniem dla medalowych zębaczy, których nie skusi przynęta z zaczepionym kotwiczką warkoczem zielska. Z analizy przewodów pokarmowych wynika, że w pokarmie szczupaków z jeziora Wierzchowo dominuje okoń – 40% oraz płoć/wzdręga – 32%. Leszcz i krąp stanowią 12% masy pokarmowej, a sielawa i osobniki własnego gatunku – po 8%. Powyższa informacja może być przydatna przy doborze przynęt.

Okoń

Ten wszędobylski gatunek jest stosunkowo łatwą zdobyczą nawet dla początkującego wędkarza. Powiedzenie „bierze jak okoń” nieprzypadkowo zagościło w języku polskim (nie tylko w kontekście połowu tej smacznej ryby). Pasiasty garbus wyraźnie zdominował ichtiofaunę jeziora Wierzchowo i tę pozycję utrzymuje nieprzerwanie od kilkudziesięciu lat. O ile złowienie niedużych i średnich okonków jest prostą sprawą, o tyle upolowanie kilogramowych okazów (a jest ich naprawdę sporo) wymaga od wędkarza dużego doświadczenia. Niezwykle emocjonujący jest połów okoni spod lodu, szczególnie na dużych głębokościach, gdzie długi czas holowania tej ryby z przerębli naprawdę potęguje emocje. Trudno precyzyjnie w procentach określić preferencje pokarmowe okonia, choć przeprowadzone badania żołądków wskazują, że głównym pokarmem osobników 50-100 gramowych jest płoć/wzdręga, narybek własnego gatunku, sielawa oraz larwy owadów i duże formy wioślarek, co świadczy z kolei o konkurencji pokarmowej z koregonidami. W żołądkach dużych okoni (pow. 500 gramów) znajdowano przede wszystkim okonie i sielawy, a tylko sporadycznie płoć, ukleję i raki.

Płoć

Płoć jest chyba najpopularniejszą z ryb łowionych przez wędkarzy. Bez względu na pogodę, porę roku, ciśnienie atmosferyczne czy fazę księżyca – zawsze niezawodna. Nie pozwoli wrócić wędkarzowi z wyprawy „o kiju”. Jezioro Wierzchowo spośród wszystkich jezior szczecineckich ma najlepsze warunki do rozwoju i wzrostu tego gatunku. Płoć w początkowym okresie rośnie stosunkowo wolno, żywiąc się zooplanktonem, larwami owadów i roślinnością aż do czasu osiągnięcia rozmiaru umożliwiającego połknięcie małża o nazwie racicznica, który w tym jeziorze występuje wyjątkowo licznie, pełniąc rolę naturalnego filtru wody. Nie wszyscy wiedzą, że ryby karpiowate, a wśród nich płoć, mają zęby. Dokładnie są to zęby gardłowe, które miażdżąc skorupy połykanych mięczaków umożliwiają tym rybom korzystanie z niewyczerpanego źródła wysokobiałkowego pokarmu. I właśnie wtedy płoć zaczyna bardzo szybko przyrastać na masie, a jej mięso staje się delikatne i smaczne.

Wzdręga

Przez starsze pokolenie wędkarzy nazywana także karasnopiórą. Ma przepiękne, w różnych odcieniach czerwieni i złota, ubarwienie ciała. W jeziorze Wierzchowo występuje wyjątkowo licznie, osiągając spore rozmiary. Łowienie tej ryby ma szczególny urok, przede wszystkim wiosną, w okresie kiedy to młoda trzcina zaczyna pokazywać się tuż nad powierzchnią wody. Zanęcenie kawałkami zwykłego chleba, które pływają na powierzchni wody w trzcinie oraz użycie delikatnego i lekkiego zestawu zapewni wędkarzowi udany połów. Natomiast latem, nęcenie krasnopiór wymaga użycia bardziej wyrafinowanych zanęt. Generalnie wzdręga w porównaniu z płocią, w większym stopniu bazuje na pokarmie roślinnym, choć na jeziorze Wierzchowo odnotowano przypadki złowienia tej ryby na małą obrotówkę.

Lin

Najczęściej jest łowiony przypadkowo, przy okazji zasiadki na leszcza lub grubą płoć. Tylko niewielu wędkarzy specjalizuje się w połowach lina, który ma zwyczaj brać delikatnie i grymaśnie. Wędkarze łowiący go regularnie i skutecznie, cieszą się w środowisku wędkarskim dużym poważaniem. Liny przebywające i żerujące na podwodnych łąkach ramienic, przesiąkają przykrym, ostrym zapachem mułu, pochodzącym nie z dna jeziora ale właśnie od tych glonów. Natomiast ryby z zatok jeziora gdzie występuje grążel żółty, rdestnice i rogatek, mają wyborny smak. Nie wszyscy wiedzą, że dużego lina można złowić na... niewielkiego żywca.

Węgorz

Owiany aurą tajemniczości z uwagi na fakt, że tarło odbywa w znanym z wielu niewyjaśnionych zdarzeń Trójkącie Bermudzkim. Dokładnie miejscem rozrodu tej ryby jest Morze Sargassowe skąd tuż po wylęgnięciu małe węgorzyki ( larwy) rozpoczynają trwającą 2-3 lata wędrówkę do wybrzeży Europy i północnej Afryki. Wstępują do wód słodkich, by tam spędzić większość swego życia. Węgorz jest chyba najcenniejszą z gospodarczego punktu widzenia rybą poławianą w wodach słodkich. Także wędkarze lubiący nocne wędkowanie cenią sobie ten gatunek. Jezioro Wierzchowo, dzięki intensywnym zarybieniom już w niedalekiej przyszłości, stanie się znanym na Pomorzu Zachodnim akwenem obfitującym w medalowe okazy węgorza.

Leszcz

Z przeprowadzonych ankiet wynika, że łowienie leszczy cieszy się wśród wędkarzy sporą popularnością. Duże osobniki tego gatunku mają wyborny smak (szczególnie po uwędzeniu). Ryba ta rośnie stosunkowo wolno gdyż „patelnie” 2-3 kilogramowe potrzebują kilkunastu lat by osiągnąć takie rozmiary. Złowienie mniejszych „dłoniaków” to zupełnie prosta sprawa, jednak duży leszcz wymaga przemyślanego zanęcania i doboru przynęty i z reguły nocnej zasiadki. W związku z planem ochronnym Natura 2000 Jeziora Szczecineckie wprowadzono dzienny limit w wysokości 2,5 kg zanęty stosowanej przez jednego wędkującego. Najbardziej skuteczną i jednocześnie najmniej uciążliwą dla środowiska zanętą na leszcza jest surowe zboże, szczególnie żyto, którym należy zanęcić kilka dni przed planowanym wędkowaniem. W pierwszej fazie kiełkowania zboże nabiera słodkiego smaku, któremu nie oprze się nawet najbardziej podejrzliwy leszcz. Tego rodzaju zanęta jest aktywna przez długi okres, podczas gdy wszelkiego rodzaju gotowane, parzone oraz zakupione w sklepie zanęty kisną bardzo szybko i zatruwają środowisko wodne.

Sielawa

Ta ryba nie jest obiektem zainteresowania wędkarzy. Jednak warto odnotować jej obecność w jeziorze Wierzchowo, gdyż to bardzo cenny gatunek z gospodarczego punktu widzenia w polskich wodach. Populacja sielawy bytująca w naszym akwenie, jako jedna z nielicznych w Polsce, charakteryzuje się uwarunkowanym genetycznie, wyjątkowo szybkim tempem wzrostu. W najbliższym czasie, do ważnych zadań Gminy Szczecinek w zakresie prowadzenia gospodarki rybacko-wędkarskiej, będzie należało zwiększenie liczebności autochtonicznej sielawy i uchronienie jej przed wyginięciem.